شهرستان صومعه سرا در غرب استان گیلان واقع واز سال 1338 به شهرستان تبديل شده است و دارای مساحتي حدود 633 كيلو متر مربع میباشد .مرکز شهرستان یعنی صومعه سرا در فاصلهٔ 23 کیلومتری رشت قرار دارد واز شمال با بندرانزلی و از جنوب با شهرستان فومن و از شرق به شهرستانهای رشت و شفت و از غرب به شهرستانهای ماسال ورضوانشهر همسايه میباشد.اين شهرستانكه در زميني مسطح و جلگه اي واقع شده است داراي آب و هواي مطبوعي است.
شهرستان صومعه سراشامل سه بخش مركزي، كوچك جنگلي ، تولم و 7 دهستان ، هنده خاله ، گوراب زرميخ ،مركيه ، طاهر گوراب ضيابر، كسما و نيز 151 آباديست كه از اين تعداد 2 آبادي خالي ازسكنه است و جمعيت آن بر اساس سرشماري سال85 بالغ بر 130802 نفر است .
صومعه سرا در قديم يكي از روستاهاي كسما به شمار ميرفته وسپس به خاطر اهميتی كه پيداكردوسعت گرفت وكسما در حال حاضر يكي از روستاهاي اين شهرستان است .نام صومعه سرا به قولي برگرفته از نام عارف قرن چهارم وپنجم (ه.ق) " شيخ عبدالله صومعي" است و به قولي ديگر وجود صومعه هايي كه در اين شهر بوده علت اصلي اين نام گذاريست .
گفتني ست روستاي كسما در زمان نهضت جنگل مركز اولين تشكيلات نظامي و اداري جنگليان به رهبري ميرزا كوچك جنگلي بوده اما پس از مدتي به دستور ميرزا تشكيلات اداري جنگليان به خانه اربابي حاج محمد قلي ( معروف به درخانه) و مدرسه نظام جنگل به حسينيه كسماانتقال يافته و مركز ستاد ميرزا كوچك خان گرديده است
مردم صومعه سرا به زبان گيلكي و لهجه بيه پس صحبت مي كنند و كشاورزي از عمده فعاليت هاي رايج آنهاست از محصولات مهم كشاورزي اين منطقه برنج ،توتون وچای ونیشکر قا بل ذكر است كه توليد برنج ان در رتبه دوم استاني بعد از شهرستان رشت قرار دارد.پرورش كرم ابريشم و زنبور عسل نيز در اين شهرستان داراي موقعيت ممتازكشوري است .
صومعه سرا شهر جدیدی است و به همین اکثر ساختمانها ی آن نوساز هستند. فعالیتهای اقتصادی شهر عمدتاً بر مبادله محصولات کشاورزی روستای اطاف متکی است در محل مناره بازار نزدیک سلجوقیان بر جای ماندهاست این مناره حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد. در اطراف صومعه سرا پلها و امامزادهها و آثارزیادی وجود دارد که بسیاری از آنها دارای ارزش تاریخی هستند.
شهرستان صومعه سرا به سه سیستم آبیاری متکی است رودخانه، سدها و کانالهای خطوط شبکه آبرسانی و آب بندانها. از چهل رودخانه جاری در گیلان بیش از ده رودخانه کوچک و بزرگ در شهرستان صومعه سرا جریان دارد که جملگی از ارتفاعات شهرستانهای ماسال و فومن سر چشمه گرفته و پس از طی مسافتی و عبور از روستاهای متعدد به تالاب منتهی میشوند میزان آبدهی این رودخانهها در تمام طول سال یکسان نیست و معمولاً از اواخر فروردین تا پایان مرداد آب رودخانهها کاهش مییابد و همین رودخانهها علاوه بر نعمتی که به مردم ارزانی میدارند در مقاطعی از سال با طغیان خود موجب ضرر و زیان خصوصا به بخش کشاورزی میشوند و به طور معمول هر ساله شـاهد آسیب هـای ناشی از آن هستیم.۰ شهرستان صومعه سرا با آب و هوای ویژه خود در اقلیم مرطوب و معتدل قرار داشته و دارای باران فراوان با بیش از هزار میلی متر در سال میباشد. این شهرستان همانند سایر شهرستانهای گیلان در مقابل رطوبت زیاد از گرمای متوسط و جریان هوای مطبوع برخوردار بوده که بادهای مختلف در آن جریان دارند که شدیدترین آن بادگرم زمستانی که از غرب وزیده و در کوتاه مدت رطوبت منطقه را خشک و موجبات خسارت و بعضا آتش سوزی میشود.
خاک و زمین در شهرستان صومعه سرا به سه گروه تقسیم میشود. خاک تالابی که این خاک در شمال شهرستان و در حاشیه تالاب تشکیل یافته آب زیر زمینی در این نوع خاکها بسیار نزدیک به سطح زمین و غالبا غرقاب است تا حدودی برای چرای احشام مورد استفاده قرار میگیرد و غالبا مراتع را تشکیل میدهند. خاک جلگهای که معمولاً از رسوبات رودخانهها به وجود آمده و دارای پستی و بلندی اندکی هستند و بهترین خاک برای کشت انواع گیاهان متداول در منطقه خصوصا برنج است. خاکهای کوهپایهای که این نوع خاک در دامنهٔ کوههای البرز قرار داشته، عمق خاک نسبتاً خوب بوده و معمولاً دارای شیب جنگلی میباشند و برای کشت گیاهان مناسب هستند. مقدار هجده هزارهکتار از اراضی شهرستان راجنگل تشکیل میدهد که عموماً درارتفاعات و به طور پراکنده در نواحی جلگهای قرار دارندوگونههای جنگلی، افرا، بلوط و توسکا در آن دیده میشود، کاشت صنوبر در سالهای اخیر رایج و شهرستان به عنوان بیشترین تولید کننده این نوع چوب در ایران محسوب میشود.